AOV-uitkering op basis van Claimbeoordelings- en borgingssysteem (CBBS)
De Minister neemt hiervoor het voorstel over van de Stichting van de Arbeid om bij de publieke basis-AOV het zogeheten Claimbeoordelings- en borgingssysteem (CBBS) te gebruiken. Dit systeem wordt nu alleen ingezet voor de beoordeling van mensen in loondienst en voor zelfstandigen die vrijwillig verzekerd zijn bij het UWV. Daar komen volgens het plan nu veel meer zelfstandigen bij. Met het systeem kan een claimbeoordelaar de mate van arbeidsongeschiktheid en de resterende verdiencapaciteit vaststellen. Verder heeft de Minister als ‘werkhypothese’ dat ook andere rechten en verplichtingen op grond van de WIA gaan gelden voor publiek verzekerde zelfstandigen. Het gaat volgens Koolmees dan onder meer om het samentellen van ziekteperioden, het hanteren van uitlooptermijnen (in de situatie dat een uitkering wordt verlaagd of ingetrokken) en het toekennen van een vakantie- en overlijdensuitkering.
Tenminste 35% arbeidsongeschikt!
Verder zal de betrokken zzp-er na de wachttijd ten minste 35% arbeidsongeschikt moeten zijn voor een uitkering en wordt de mate van arbeidsongeschiktheid gebaseerd op het inkomensverschil tussen wat iemand voorheen verdiende als zelfstandige (het maatmaninkomen) en hetgeen hij na het intreden van zijn arbeidsongeschiktheid nog kan verdienen met het verrichten van gangbare arbeid (resterende verdiencapaciteit). Vanwege de wisselende inkomsten van een zelfstandige ligt het in de rede om het maatmaninkomen vast te stellen op basis van het gemiddelde van de drie jaren voorafgaand aan het intreden van de arbeidsongeschiktheid. De uitkering zal maximaal het wettelijk minimumloon zijn.
Effecten van publieke en private AOV?
Een punt dat nog niet duidelijk is, is op wat voor manier averechtse selectie tussen de publieke en private vorm van de AOV moet worden tegengegaan. Een ‘weging’ van de factoren die de selectie kunnen beïnvloeden, heeft volgens Koolmees nog niet plaatsgevonden. Een schrikbeeld is dat zzp-ers met weinig schaderisico zich goedkoop privaat verzekeren wat betekent dat de zelfstandigen met een hoog risico daardoor zijn aangewezen op een dure publieke basis-AOV (omdat door het hogere risico een hogere premie vereist is). In het voorjaar rondt SEO een onderzoek af naar dit onderwerp.
Geen verruiming opt-out!
Koolmees stelt verder dat hij niet de opt-out-criteria zal verruimen. Een meerderheid van de Tweede Kamer had daar wel om gevraagd. Daarmee houdt de Minister vast aan een voorstel van de Stichting van de Arbeid: een toetsingskader waarmee wordt bepaald wanneer een private verzekering volstaat en de publieke verzekeringsplicht vervalt. Bij een toets per individuele verzekerde wordt gekeken of deze een verzekering heeft afgesloten die ten minste dezelfde dekking biedt als de standaard publieke verzekering, tegen ten minste dezelfde premie en dekking tot de AOW-gerechtigde leeftijd. De toets kan ook per verzekeringsproduct plaatsvinden: in dat geval wordt vooraf reeds een verzekeringsproduct beoordeeld. De Minister is nog ‘in gesprek met UWV, Belastingdienst en het Verbond van Verzekeraars over de wijze waarop een geclausuleerde opt-out uitvoerbaar kan zijn’.
Wachten op verplichte AOV of nu een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) afsluiten?
Moet u wachten tot de overheid met een verplichte AOV op de proppen komt? Wilt u geen risico lopen, dan is het antwoord op die vraag: nee. De verwachting is dat de verplichting pas rond 2024 in zal gaan. Intussen kan u volgende week al iets overkomen waardoor u niet meer kunt werken. Daarom is het slimmer om nu al een arbeidsongeschiktheidsverzekering te regelen.
