Basisfunctiebeoordeling
Om te bepalen of u recht heeft op een uitkering wordt het arbeidsongeschiktheidscriterium ‘Basisfunctiebeoordeling’ gebruikt. Hierbij wordt gekeken of u nog in staat bent om met algemeen geaccepteerde arbeid ten minste het wettelijk minimumloon per maand te verdienen. Als het oordeel ‘nee’ is, dan bent u arbeidsongeschikt en kunt u in aanmerking komen voor een uitkering. Is het oordeel ‘ja’, dan ontvangt u geen uitkering. Dit is een absoluut criterium.
Vrijstelling voor ondernemers die al een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) hebben
Zoals het er nu uitziet, kunnen IB-ondernemers, die al een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) hebben vrijstelling krijgen voor de verplichte AOV. Dit heet het ‘overgangsrecht’. Hun AOV moet wel aan een aantal eisen voldoen. U leest daar meer over onder vrijstelling.
Opt-out
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) afsluiten na invoering verplichte aov
Volgens het conceptwetsvoorstel kunnen ondernemers een verzekering bij een verzekeraar sluiten in plaats van de verplichte aov bij de overheid (opt-out). De dekking van de aov die u afsluit moet dan op een aantal onderdelen minimaal gelijk zijn aan de verplichte aov en mag niet goedkoper zijn dan de verplichte aov. Deze eisen zijn zwaarder dan bij een aov die onder het overgangsrecht valt.
Waarom wil de overheid de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) invoeren?
Er zijn in Nederland veel zelfstandig ondernemers. Een groot deel van deze groep heeft geen inkomen bij (langdurige) arbeidsongeschiktheid. Om meerdere redenen voert de overheid de BAZ in. Onder andere:
- De overheid vindt het belangrijk dat zelfstandigen een financieel vangnet hebben bij arbeidsongeschiktheid.
- De overheid vindt het niet wenselijk dat de risico’s en kosten van arbeidsongeschiktheid van zelfstandigen bij de samenleving liggen.
- Zelfstandigen, die geen aov hebben gesloten, kunnen mogelijk een lager tarief rekenen dan collega's in loondienst voor wie diens werkgever wél kosten maakt voor bijvoorbeeld loondoorbetaling bij ziekte en de WIA. Met de BAZ wil de overheid oneerlijke concurrentie tussen werknemers en zelfstandigen en tussen zelfstandigen onderling tegengaan.
Wat is de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ)?
Het conceptwetsvoorstel kan nog veranderen. Maar dit zijn de belangrijkste punten uit het wetsvoorstel dat er sinds 11 juni 2024) ligt:
- De uitkering bedraagt 70% van de winst uit onderneming vóór arbeidsongeschiktheid, met een maximum uitkering ter hoogte van het wettelijk minimumloon (vanaf 1 juli 2024: € 2.133,00 per maand)
- Om te bepalen of u recht heeft op een uitkering geldt er een absoluut criterium voor arbeidsongeschiktheid (de Basisfunctiebeoordeling): bent u nog in staat om met algemeen geaccepteerde arbeid ten minste het wettelijk minimumloon per maand te verdienen? Als het oordeel ‘nee’ is, dan bent u arbeidsongeschikt en kunt u aanmerking komen voor een uitkering. Is het oordeel ‘ja’, dan ontvangt u geen uitkering
- Het UWV stelt vast of er recht bestaat op een arbeidsongeschiktheidsuitkering en betaalt de uitkeringen
- De uitkering stijgt mee met het minimumloon
- De Belastingdienst int de premies
- De verzekering loopt tot de AOW-leeftijd
- De periode dat u nog geen uitkering krijgt als u arbeidsongeschikt bent (de wachttijd) is 52 weken
Wat kost de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ)?
De premie zal naar verwachting 6,5% van het inkomen (winst uit onderneming) zijn, met een maximum van 143% van het wettelijk minimumloon. Op basis van het minimumloon dat geldt per 1 januari 2024 is dat ongeveer € 195,00 bruto per maand. Als het minimumloon stijgt, dan stijgt de maximale uitkeringsgrondslag en daarmee de maximumpremie mee.
Veel gestelde vragen
Betaalt iedereen altijd € 195,00 per maand?
Nee, dat hangt af van uw inkomen (winst uit onderneming). Voorbeeld: u heeft € 15.000,00 winst uit onderneming. Dan betaalt u 6,5% van € 15.000,00. Dat is ongeveer € 81,00 per maand.
Is de premie voor de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) fiscaal aftrekbaar?
Ja, de premie voor de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) is fiscaal aftrekbaar.
Zit er een maximum aan de premie voor de verplichte aov?
Ja. Volgens de plannen, wordt premie geheven over de winst uit onderneming, met een maximum van 142,86% van het wettelijk minimumloon op jaarbasis. Als een ondernemer € 100.000,00 winst uit onderneming heeft, dan wordt er dus niet over zijn volledige winst uit onderneming geheven.
Voor wie is de verplichte Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ)?
IB-ondernemers die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt.
Volgens het conceptwetsvoorstel geldt de verplichte aov voor IB-ondernemers die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt. Het maakt niet uit of ze personeel hebben of niet. Het kan dus zzp’ers, ondernemers of zelfstandigen betreffen. Deze groep bestaat uit ongeveer 1,3 miljoen mensen.
Voor wie is de verplichte Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) niet?
- Meewerkend partners
- Resultaatgenieters (ROW)
- Directeur-grootaandeelhouders
- Gemoedsbezwaarden
- Personen die winst als medegerechtigden genieten
Meewerkend partners, resultaatgenieters (inkomen wordt gezien als resultaat uit overige werkzaamheden (ROW), directeur-grootaandeelhouders, gemoedsbezwaarden en personen die winst als medegerechtigden genieten (hebben wel winst uit onderneming, maar leveren hier niet per definitie arbeid voor) vallen niet onder de regeling.
U bent IB-ondernemer met winst uit onderneming én u werkt in loondienst. Valt ik onder de BAZ?-
Voor het deel dat u ondernemer bent en winst uit onderneming genereert, valt u onder de BAZ. Voor het deel dat u in loondienst bent, heeft u recht op loondoorbetaling bij ziekte, eventueel gevolgd door een WIA-uitkering.
Zorgt de Kleineondernemersregeling (KOR) voor een vrijstelling?
Nee. De KOR is een btw-vrijstelling voor zelfstandigen die niet meer dan € 20.000,00 omzet hebben in een jaar. Deze regeling heeft te maken met btw en niets met inkomstenbelasting. Het staat daarom helemaal los van de BAZ.
Vrijstelling
Overgangsrecht, vrijstelling voor ondernemers die al een aov hebben
Zoals het er nu uitziet, kunnen IB-ondernemers vrijstelling krijgen voor de verplichte aov. Dit heet het ‘overgangsrecht’. Hun aov moet wel aan een aantal eisen voldoen:
- Doel van de verzekering moet zijn de persoon te beschermen tegen derving van inkomen als gevolg van arbeidsongeschiktheid
- De eigen risicotermijn mag maximaal 52 weken (een jaar) zijn. Een aov met een eigen risicotermijn van langer dan 52 weken valt niet onder het overgangsrecht
- Uitkeringsduur tot de gekozen eindleeftijd. Een aov met een gemaximeerde uitkeringsduur – bijvoorbeeld een gemaximeerde uitkeringsduur van 5 jaar – valt niet onder het overgangsrecht
- Waarbij de eindleeftijd minimaal 55 jaar is
- Het lijkt erop dat de arbeidsongeschiktheidsdrempel wordt gesteld op 25%. Dit is nog niet heel duidelijk
Medische uitsluitingen
Individuele medische uitsluitingen op de polis zijn onder het overgangsrecht toegestaan. Bij opt-out is dit volgens de plannen die er nu liggen straks niet meer toegestaan.
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) afsluiten, nadat de verplichte aov is ingevoerd?
Volgens het conceptwetsvoorstel kunnen ondernemers ervoor kiezen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) bij een verzekeraar af te sluiten in plaats van de verplichte aov bij de overheid. Dus ook nadat de verplichte aov is ingevoerd. Dit heet opt-out.
De dekking van de aov die u afsluit moet dan op een aantal onderdelen minimaal gelijk zijn aan de verplichte aov en mag niet goedkoper zijn dan de verplichte aov. Deze arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) moet minimaal aan deze criteria voldoen:
- Arbeidsongeschiktheidscriterium: door ziekte of gebrek niet in staat het wettelijk minimumloon te verdienen
- Eigen risicotermijn: maximaal 52 weken
- Geen medische uitsluiting
- Uitkeringsduur: zolang verzekerde arbeidsongeschikt is
- Eindleeftijd: tot de AOW-leeftijd
- Hoogte uitkering: 70% van de winst uit onderneming (maximum van 142,86% van het minimumloon)
Zijn er producten die niet onder het overgangsrecht vallen?
Ja, in het conceptwetsvoorstel en in de memorie van toelichting stelt de overheid grenzen aan het overgangsrecht. Producten die niet onder het overgangsrecht vallen zijn bijvoorbeeld woonlastenbeschermers, betalingsbeschermers of schenkkringen zoals bijvoorbeeld een broodfonds.
Valt een arbeidsongeschiktheidsverzekering altijd onder het overgangsrecht?
Nee. Het kan zijn dat het verzekeringsproduct dat u heeft wel onder het overgangsrecht valt, maar dat keuzes die u maakte ervoor zorgen dat u niet aan de vereisten voldoet. Voorbeelden daarvan:
- U koos voor een hogere uitkeringsdrempel dan 25%
- U klant koos voor een eigen risicotermijn van 2 jaar, in plaats van 1 jaar
In zulke gevallen krijgt u geen vrijstelling.
Kunt u zich aanvullend op de verplichte Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) verzekeren?
Ja, dat kan. Verdient u bijvoorbeeld meer dan het bedrag dat u kan verzekeren met de verplichte aov (143% van het wettelijk minimumloon) en wilt u voor dit deel van zijn inkomen een aov afsluiten? Dan kunt u dit verzekeren. Aan aanvullend verzekeren stelt de overheid geen minimale dekkingsvereisten of premievereisten. U kunt dan bijvoorbeeld een andere eindleeftijd kiezen dan AOW-volgend.
Bron: Movir