Honig en Honig gesloten op Goede vrijdag en 2e paasdag!

Op Goede Vrijdag 29 maart 2024 en op Tweede Paasdag 1 april 2024 is het kantoor van Honig en Honig gesloten.

Voor noodgevallen zijn wij indirect bereikbaar via 072-5642669 of via info@honigenhonig.nl. 

dinsdag 22 juni 2021 15:43

Dit betekent de WBTR voor uw vereniging, stichting of organisatie

De regels voor het bestuur van de rechtsvormen vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij veranderen. De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) treedt op 1 juli 2021 in werking. Vanaf dan sluiten de regels voor toezicht en bestuur aan op die van de besloten vennootschap (bv) en de naamloze vennootschap (nv). Lees wat er verandert en hoe u zich als bestuurder op kunt voorbereiden.

De hoofdpunten van de WBTR zijn:

Invoering van een one tier board

Naast de bv, nv, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij komt er nu ook voor verenigingen en stichtingen een wettelijke grondslag voor de invoering van een raad van commissarissen (rvc), ook wel raad van toezicht (rvt) genoemd. Dit was al mogelijk door het in de statuten te benoemen, maar het stond nog niet in de wet. Een rvc bewaakt het beleid en de algemene gang van zaken. Een rvc is niet verplicht.

U kunt met de nieuwe wet bij het aanstellen van een rvc kiezen voor een one tier board- of voor een two tier board-systeem. Kies je voor een one tier board? Dan zitten de uitvoerende (de directie) en niet-uitvoerende (toezichthoudende) bestuurders samen in 1 bestuur. De lijntjes tussen bestuur en toezichthouder zijn korter en de betrokkenheid van toezichthouders bij de organisatie is groter. Alleen een niet-uitvoerend bestuurder mag hierbij voorzitter van het bestuur zijn. Kiest u voor een two tier board? Dan heeft u een afzonderlijk toezichthoudend orgaan buiten het dagelijks bestuur om.

Wat moet u doen?

Wilt u een rvc instellen? Kijk dan of uw huidige statuten dit toelaten. Zo niet, pas dan de statuten aan via de notaris. Heeft uw vereniging of stichting al een interne toezichthouder? Breng de structuur van uw organisatie in kaart en bekijk of die interne toezichthouder functioneert als een rvc. Dit kan een notaris of jurist voor u doen, maar dit mag u ook zelf doen. De nieuwe regels over de rvc zijn dan op deze interne toezichthouder van toepassing.

Niet per 1 juli

De bepalingen die een wettelijke grondslag geven voor een one of two tier board bij verenigingen en stichtingen treden niet in werking per 1 juli 2021. De inwerkingtreding van deze bepalingen in het bijzonder is voorlopig uitgesteld. De overige bepalingen gaan wel gewoon in.

Taakvervulling

Bestuurders en commissarissen van een bv of nv voeren hun taak uit om het belang de onderneming te dienen. Dit is al in de wet vastgelegd. Het eigenbelang van de rechtspersoon, de bv of nv, staat voorop. Dus niet het belang van de bestuurder of commissaris.

Voor verenigingen en stichtingen gaat dit vereiste ook gelden. Binnen verenigingen en stichtingen komen de verschillende belangen van de rechtspersoon en bestuurders vaak bij elkaar. Dit nieuwe gebod moet misbruik van verenigingen en stichtingen voorkomen.

Wat moet u doen?

Hier hoeft u niets voor te doen, behalve zo goed mogelijk uw taak blijven vervullen. Deze verandering geldt automatisch. U kunt in de statuten wel extra benoemen dat bestuurders en commissarissen het belang van de vereniging of stichting dienen om te laten zien waar de organisatie voor staat.

Tegenstrijdig belang

Heeft een bestuurder of commissaris een direct of indirect persoonlijk belang dat in strijd is met de belangen van de rechtspersoon? Dan mag de bestuurder of commissaris niet deelnemen aan de overleggen of een besluit daarover nemen. Van persoonlijk belang is bijvoorbeeld sprake als de rechtspersoon de partner of familie van een bestuurder wil inhuren voor een klus.

Kan hierdoor geen bestuursbesluit genomen worden, omdat er te weinig bestuursleden zijn? Dan neemt de rvc het besluit. Als er geen rvc is, nemen de aandeelhouders of leden een besluit.

Voor een stichting gelden andere regels, omdat een stichting geen aandeelhouders of leden heeft. Is er sprake van een tegenstrijdig belang bij een stichting en er is geen rvc om een besluit te nemen? Dan kan het stichtingsbestuur het besluit nemen. Zij moeten dan wel alle overwegingen voor het nemen van het besluit schriftelijk vastleggen.

Wat moet u doen?

Heeft u statuten met een tegenstrijdig belangregeling, die niet overeenkomen met de nieuwe regels? Dan geldt deze oude regeling vanaf 1 juli niet meer. U hoeft voor deze regeling de statuten in principe niet aan te passen, omdat de nieuwe regels direct en automatisch gelden. Om verwarring te voorkomen, is het raadzaam via de notaris de oude bepaling uit uw statuten te halen.

Taken niet uitvoeren

Vanaf 1 juli 2021 moeten de statuten van verenigingen, stichtingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen regels bevatten die gaan over belet of ontstentenis van bestuurders en commissarissen. Ontstentenis is als een bestuurder niet meer in functie is. Bijvoorbeeld bij ontslag, uittreden of bij overlijden. Belet is als een bestuurder tijdelijk niet kan besturen, zoals bij schorsing of ziekte. De statuten moeten in dergelijke gevallen aangeven wie beslissingen mag nemen als het bestuur of de commissarissen dat niet kunnen. Zo voorkom je een patstelling. Een belet- en ontstentenisregeling geldt al voor bv’s en nv’s.

Wat moet u doen?

Het overgangsrecht van de WBTR geeft aan dat u deze nieuwe regel over wie beslissingen mag nemen als bestuurders en commissarissen dit niet kunnen uiterlijk bij de eerstvolgende statutenwijziging in de statuten moet opnemen.

Beperking meervoudig stemrecht

Als de WBTR in werking treedt, mag een bestuurder, voorzitter of commissaris van een vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij niet meer stemmen uitbrengen dan de andere bestuursleden of commissarissen gezamenlijk. Als er bijvoorbeeld 2 bestuursleden zijn dan mag 1 van de 2 bestuurders geen extra stem hebben. Dit geldt al voor de bv en de nv. Deze bepaling ligt in het verlengde van de eis dat bestuurders en commissarissen zich naar het belang van de rechtspersoon en de met haar verbonden onderneming of organisatie moeten richten. Dit belang moet zo objectief en neutraal mogelijk worden gediend.

Wat moet u doen?

Staat nu nog in de statuten dat een bestuurder meer stemmen kan uitbrengen dan de andere bestuurders gezamenlijk? Dan is deze bepaling maximaal nog 5 jaar geldig na de invoering van de WBTR of tot de eerste statutenwijziging. Dan moet u het verplicht aanpassen.

Aansprakelijkheid bij onbehoorlijke taakvervulling

Met de invoering van de wet kan een curator bestuurders en commissarissen van een vereniging, stichting, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij bij faillissement aansprakelijk stellen voor het tekort in het faillissement. Dit kan op basis van onbehoorlijke taakvervulling. Deze onbehoorlijke taakvervulling moet dan een belangrijke oorzaak zijn van het faillissement. De curator moet deze oorzaak aantonen. Het is een verzwaring van de aansprakelijkheid voor bestuurders, omdat je persoonlijk meer risico loopt.

Van onbehoorlijke taakvervulling is sprake als je bijvoorbeeld de jaarrekening niet deponeert, de administratie niet deugt of je overeenkomsten aangaat waarvan je weet dat de rechtspersoon die niet kan nakomen.

Aansprakelijkheid op basis van onbehoorlijke taakvervulling bestond al voor bestuurders en commissarissen van nv’s, bv’s en commerciële verenigingen en stichtingen. Vooral voor niet-commerciële rechtspersonen betekent de uitbreiding van de aansprakelijkheid een verhoging van persoonlijke risico’s. Vrijwillig besturen brengt vanaf 1 juli 2021 dus een hoger risico met zich mee.

Wat moet u doen?

Zorg - om aansprakelijkheid te voorkomen - ervoor dat u in de statuten duidelijke afspraken vastlegt over aankopen, financiën en besluitvorming, en dat u de taken binnen het bestuur goed verdeelt. Bestuursleden lopen meer risico als deze zaken niet goed voor elkaar zijn.

Ontslag bestuur stichting

De rechtbank krijgt meer beoordelingsvrijheid om een bestuurder of commissaris van een stichting te ontslaan als het Openbaar Ministerie of een belanghebbende daarom verzoekt. Nu is zo’n verzoek mogelijk als bestuurders of commissarissen handelen in strijd met de statuten of als er sprake is van wanbeheer. Als de WBTR ingaat, worden deze gronden voor ontslag uitgebreid en kan de rechtbank ook een bestuurder of commissaris ontslaan op grond van:

  • verwaarlozing van haar taak
  • ingrijpende wijziging van omstandigheden
  • andere zwaarwegende redenen
  • het niet (behoorlijk) voldoen aan een bevel om inzicht te geven in de organisatie en financiën van de stichting.

Dit geldt alleen voor een stichting, omdat bij een bv of nv de rvc of aandeelhouders de gang van zaken controleren en bij een vereniging of coöperatie de leden dit doen.

Informele vereniging (vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid)

Naast de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, kennen we ook de vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid. Dit noemen we ook een informele vereniging. De WBTR geldt ook voor informele verenigingen. Een informele vereniging:

  • is niet door een notaris opgericht
  • heeft een ledenbestand en deze leden treden als een georganiseerde groep naar buiten toe op
  • kan eigengemaakte statuten hebben, maar dat hoeft niet
  • kan geen onroerend goed op naam hebben of erfenissen ontvangen. Dit is de beperkte bevoegdheid.

Wat moet u doen?

Schrijf uw informele vereniging in bij KVK, dan is eerst de vereniging aansprakelijk en daarna de bestuurders. De wet geeft aan dat bestuurders van een informele vereniging hoofdelijk aansprakelijk zijn als er schade is bij faillissement van de vereniging. Het faillissement moet dan veroorzaakt zijn door onbehoorlijk bestuur van de bestuurders. Bijvoorbeeld als het bestuur namens de vereniging overeenkomsten aangaat waarvan ze weten dat de vereniging die niet kan nakomen.

Dit is een uitbreiding van de aansprakelijkheid voor bestuurders van informele verenigingen. Om te zorgen dat vrijwillige bestuurders niet worden afgeschrikt, kan alleen een curator een vordering tegen bestuurders instellen bij faillissement. Als bijvoorbeeld de administratie niet in orde is, is dat niet meteen een reden om de bestuurders aansprakelijk te stellen bij faillissement zoals dat bij commerciële verenigingen wel het geval is.

Hulp bij inrichten statuten

Heeft u hulp nodig bij het inrichten van de statuten? WBTR.nl helpt u bij het inrichten van uw statuten en heeft stappenplannen om u te ondersteunen als u zelf de statuten wilt voorbereiden. Heeft u de statuten klaar? De notaris helpt u bij het wijzigen en registreren van uw statuten bij KVK. In dit informatieblad van het Ministerie van Justitie en Veiligheid vindt u meer over de gevolgen van de WBTR voor uw vereniging of stichting.

Nog geen bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering?

Uw gehele bestuur is vanaf € 181,50 per jaar (premie inclusief assurantiebelasting en dienstverlening) goed verzekerd! Ook voor een recent opgerichte vereniging of stichting bieden wij verzekeringsmogelijkheden. Klik hier voor een premie-indicatie, offerte of aanvraag voor uw bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.

Premie-indicatie, offerte of aanvraag voor uw bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering

Aanvullende informatie

Laatst aangepast op dinsdag 22 juni 2021 15:55