Provisieverbod per 1 januari 2013

Vanaf 1 januari 2013 gaat u direct betalen voor ons financieel advies en bemiddeling bij financiële producten. Het gaat om een provisieverbod.

Het gaat om de volgende producten:

  • Betalingsbeschermers
  • Complexe producten
    Meest voorkomende complexe financiële producten
    De meest voorkomende complexe financiële producten zijn:
  1. beleggingshypotheken;
  2. beleggingsverzekeringen;
  3. beleggingsfondsen;
  4. levensverzekeringen (als u premie betaalt);
  5. lijfrenteverzekeringen;
  6. bankspaarhypotheken.
  • Overige complexe financiële producten
    De overheid heeft ook bepaalde financiële producten als ‘complex’ aangewezen die geen combinatie van producten zijn. Dit zijn bijvoorbeeld:
  1. de meeste levensverzekeringen;
  2. beleggingsfondsen;
  3. beleggingsobjecten;
  4. bankspaarproducten.
  • dienstverlening onder het Nationaal Regime
  • hypothecaire kredieten
  • individuele arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
  • overlijdensrisicoverzekeringen
  • uitvaartverzekeringen

Bron: www.afm.nl, www.rijksoverheid.nl

Doel van het verbod

Het doel van het verbod is dat klanten moeten gaan beseffen dat de adviseur voor hem/haar werkt en niet voor een bank of verzekeraar. De klant dient in die hoedanigheid ook kritischer te worden op de kwaliteit van de adviseur. Dit zal in meer of mindere mate al zeker het geval zijn. De verwachting van de wetgever is echter dat het grootschaliger gaat gebeuren als de regel- en wetgeving is aangepast en de klant echt ervaart dat hij/zij betaald voor de diensten.

Wij sturen onze klanten voortaan een rekening voor onze werkzaamheden bij advies en bemiddeling. Dit kan een vooraf afgesproken vast bedrag zijn, maar ook een tarief per uur. Hierover moeten wij redelijke afspraken maken met onze klanten.

Is het al zeker dat het provisieverbod in 2013 ingaat?

Het provisieverbod treedt naar verwachting op 1 januari 2013 in werking. Het ministerie van Financiën heeft al wel aangegeven op welke manier  zij de consultatiereacties meeneemt in de definitieve wetsteksten.

Huidige situatie

De huidige situatie bij Honig en Honig is dat de klant al direct betaald voor het hypotheekadvies. Er wordt al, sinds 2009, geen provisie meer over de hypotheken gerekend. In dat opzicht liepen we redelijk vooruit op de markt. Wij behartigen de belangen van onze klanten en de klanten betalen daar uiteraard voor. In de markt hebben de klanten op dit moment een aantal keuzes. Deze keuze zal er vanaf 1 januari 2013 niet meer zijn.

De klant kan nu kiezen uit:

  • Betaling middels provisie, het advieskantoor krijgt betaald door de maatschappij
  • Betaling middels nota, het advieskantoor krijgt rechtstreeks door de klant betaald
  • Combinatie van bovenstaande.

Betaling van de kosten

Per 2013 zal alleen de optie ‘betaling middels nota’ nog van toepassing zijn. Overigens zal het bedrag van de nota veelal nog meegefinancierd kunnen worden in de hypotheek. Je hoeft dus niet per definitie het bedrag van de nota uit eigen middelen te voldoen. Ten opzichte van de huidige situatie blijft dit ongewijzigd.

Meer informatie

Voor meer informatie over de gevolgen van het provisieverbod kunnen klanten ons bellen op 072-5642669 of mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Gedurende de komende tijd zal er steeds meer informatie vrij komen over de verdere wijzigingen per januari 2013. Uiteraard zullen wij u daar van op de hoogte houden. Voor

Wat is het provisieverbod?

Op 1 januari 2013 verandert de wereld van het intermediair/tussenpersoon naar verwachting ingrijpend. Met het provisieverbod zet de wetgever een vergaande stap met als doel dat financieel dienstverleners naast hun klant gaan staan. Advies en bemiddeling worden aparte diensten die de consument los van het product afneemt en waar hij ook apart voor betaalt. Of hij nu bij een adviseur en/of bemiddelaar binnenstapt of bij een aanbieder. Dat is een hele verandering voor onze en onze klant.

Welke producten vallen onder het provisieverbod? 

Zoals het wetsvoorstel nu luidt zal het provisieverbod gelden voor:

  • hypothecaire kredieten
  • betalingsbeschermers
  • overlijdensrisicoverzekeringen
  • individuele arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
  • uitvaartverzekeringen
  • dienstverlening onder het Nationaal Regime
  • complexe producten

Voor wie geldt het provisieverbod?

Het provisieverbod geldt voor adviseurs, bemiddelaars en aanbieders van financiële producten en dienstverleners onder het nationaal regime MiFID. Het direct writing kanaal van aanbieders moet de advies- en distributiekosten apart van de kosten van het product in rekening gaan brengen.

Wanneer treedt het provisieverbod in werking?

Het provisieverbod zal naar verwachting op 1 januari 2013 in werking treden. Ten aanzien van het Dienstverleningsdocument heeft de Minister aangegeven dat hij voornemens is deze op 1 juli 2013 in werking te laten treden.

Waarom wordt het provisieverbod ingevoerd?

Een aantal financiële affaires, zoals de aandelenlease-constructies en de woekerpolissen, heeft er toe geleid dat de wetgever goed is gaan kijken naar de beloning die aanbieders aan financieel dienstverleners verstrekten voor de verkoop van hun producten. De beloning van de financieel dienstverleners door de aanbieders was een prikkel om producten aan klanten te adviseren die niet altijd in het belang van de klant waren. De samenleving, markt en overheid vonden dit ongewenst. De afgelopen jaren zijn de regels ten aanzien van de provisies dan ook steeds aangescherpt. De aanscherping van de provisieregels zag op de passendheid, de betaalwijze en de transparantie van de provisie.

In 2010 heeft het ministerie van Financiën de beloningsregels laten evalueren. Hieruit bleek dat de regels onvoldoende effectief waren om de beweging van productgedreven verkoop naar klantgerichte advisering, die de wetgever met de regels beoogde, op gang te brengen.

Daarom is besloten een verbod in te voeren voor provisies op bepaalde financiële producten.

Mag een financieel dienstverlener vergoedingen van aanbieders ontvangen?

In principe niet. Geen enkele beloning of vergoeding, in welke vorm dan ook, voor het bemiddelen of adviseren in een financieel product dat onder het provisieverbod valt, mag door een aanbieder worden verstrekt.

Er is een uitzondering in de regels gemaakt voor provisies die de aanbieder aan financieel dienstverleners verstrekt, die echt noodzakelijk zijn voor het verlenen van de financiële dienst. Denk in dit verband aan een beloning door de aanbieder in de vorm van een offertesysteem om een financieel product te kunnen aanvragen. Of voorlichting door de aanbieder over bepaalde financiële producten aan de bemiddelaar of adviseur.

Mogen klanten de advieskosten gespreid betalen?

Ja, dit kan onder voorwaarden. Volgens de Wft is een gespreide betaling die over een langere periode dan 3 maanden plaatsvindt consumptief krediet. Dit zou betekenen dat alle financieel dienstverleners die gespreide betaling aan hun klanten aanbieden voor de kosten van advies en bemiddeling een vergunning als aanbieder van consumptief krediet moeten aanvragen. De wetgever vindt dit ongewenst en maakt nu met een wijziging in de wet- en regelgeving per 1 januari 2013 gespreide betaling van advies- en bemiddelings/distributiekosten onder voorwaarden mogelijk.

Gespreide betaling is mogelijk als aan alle onderstaande punten wordt voldaan:

  • de mogelijkheid tot gespreide betaling door een aanbieder, bemiddelaar of adviseur wordt aangeboden voor de betaling van advies en bemiddelings/distributiekosten;
  • er geen rente of andere kosten in rekening worden gebracht; en
  • de gespreide betaling niet langer loopt dan 2 jaar.

Als er sprake is van execution only en de financieel dienstverlener dus niet adviseert, dan mag de gespreide betaling van de distributie of bemiddelingskosten langer lopen dan 2 jaar. De voorwaarde dat er geen rente of andere kosten in rekening mogen worden gebracht, blijft wel van toepassing. Tevens dienen execution only dienstverleners de distributie of bemiddelingskosten apart op de factuur te vermelden.

Hoe kijkt de AFM naar de hoogte van de beloningen?

Voor rechtstreekse vergoedingen die consumenten aan financieel dienstverleners betalen, geldt sinds 1 januari 2012 de kennelijke onredelijkheidnorm. Dit betekent dat de vergoeding die wordt gevraagd niet buitensporig mag zijn in relatie tot de verrichte werkzaamheden voor de klant. De AFM kan alleen achteraf formele maatregelen treffen tegen financieel dienstverleners die een kennelijke onredelijke fee hebben gevraagd. De AFM toetst niet vooraf of de gevraagde vergoedingen redelijk zijn.

Mag een adviseur bestaande klanten een serviceabonnement aanbieden als er in het verleden is afgesloten op provisie?

Ja. De AFM vindt het wel belangrijk dat consumenten niet dubbel betalen voor dienstverlening. Hiervan is sprake als de dienstverlener een doorlopende provisie ontvangt over het eerder afgesloten product en tegelijkertijd een fee vraagt voor doorlopende zorg. De provisiestroom moet dan stoppen en uit de premie van het product worden gehaald of door de financiële dienstverlener terug worden gegeven aan de klant.

Waarvoor en voor wie geldt het kostprijsmodel?

Het kostprijsmodel is van toepassing op kosten die door de aanbieder worden gemaakt in het direct writing kanaal vanaf het eerste klantcontact tot het sluiten van de overeenkomst. Een specificatie van die (soorten) kosten is terug te vinden in de toelichting op het kostprijsmodel.

Welke accountant moet de jaarlijkse controle van de juistheid van het kostprijsmodel uitvoeren?

De controle op het kostprijsmodel moet door een externe accountant worden verricht. Dit kan bijvoorbeeld de externe accountant zijn die de jaarrekening van de aanbieder controleert.

Aanbieders die zelf financieel advies geven over producten die onder het provisieverbod vallen, of deze producten execution only aanbieden, moeten een kostprijsmodel ontwikkelen om de advies- en distributiekosten te bepalen. Dit kostprijsmodel moet door een accountant op juistheid te worden gecontroleerd. Daarnaast moet een accountant dit kostprijsmodel jaarlijks controleren of de begrote kosten juist en volledig zijn toegerekend.

Wat gebeurt er met de provisie voor lopende contracten?

Het provisieverbod geldt niet voor contracten die vóór 1 januari 2013 zijn afgesloten. Voor deze contracten mag de doorlopende provisie ook na 1 januari 2013 blijven bestaan. Dit betekent ook dat de verplichtingen die tegenover deze provisies staan (bijvoorbeeld nazorg) blijven bestaan. De AFM vindt het belangrijk dat consumenten niet dubbel betalen voor nazorg, zie ook de vraag “Mag ik bestaande klanten een serviceabonnement aanbieden als er in het verleden is afgesloten op provisie?”

Wanneer wordt een aanpassing in een lopend contract beschouwd als nieuw contract?

Voor producten die onder het provisieverbod vallen en die voor 1 januari 2013 zijn afgesloten, mag de adviseur/bemiddelaar provisie blijven ontvangen. Dit wordt de eerbiedigende werking genoemd. Het is de vraag bij welke gevallen een wijziging in een lopend contract, beschouwd moet worden als een nieuw contract. Als een wijziging ertoe leidt dat er een nieuw contract tot stand komt, mag de adviseur/bemiddelaar geen provisie meer ontvangen voor dat product.

Het samenwerkingscontract tussen aanbieder en adviseur/bemiddelaar en de daarin afgesproken beloning is een civielrechtelijke kwestie tussen aanbieder en adviseur/bemiddelaar. De AFM heeft in dit geval geen bevoegdheid om in deze afspraken in te grijpen.