De Fiscale Oudedagsreserve (FOR) wordt per 2023 afgeschaft. Het was al eerder aangekondigd, maar op Prinsjesdag is dan echt het doek gevallen voor deze maatregel. Daarmee vervalt een mogelijkheid voor zzp’ers om fiscaal voordelig te sparen voor hun pensioen zónder het bedrag meteen apart te hoeven zetten. Maar wat betekent dat in de praktijk? En wat is het alternatief? Hoe werkt de FOR? Als zelfstandig ondernemer die voldoet aan het urencriterium, kunt u gebruik maken van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR). U zet dan jaarlijks een percentage van uw ondernemingswinst opzij. In 2022 gaat het om 9,44% met een maximum van € 9.632,00. Over dat bedrag betaalt u dus op dit moment geen inkomstenbelasting. Daarnaast hoeft u het geld niet meteen daadwerkelijk apart te zetten voor pensioen, het mag in de onderneming blijven. Afrekenen Natuurlijk moet er op een bepaald moment wél afgerekend worden met de fiscus, dat gebeurt in de regel wanneer de zelfstandige stopt met het bedrijf. Er wordt dan belasting geheven over de totale opgebouwde reserve. U kunt er voor kiezen om op dat moment de opgebouwde FOR storten in een lijfrente, u betaalt de belasting dan gespreid omdat de lijfrente-uitkeringen belast zijn. Overigens kunt u ook tussentijds, bijvoorbeeld jaarlijks, de FOR inleggen in een lijfrente. Een derde gebruikt de FOR Eerder dit jaar liet BrightPensioen door onderzoeksbureau Multiscope onderzoek doen naar het gebruik van de FOR door zzp’ers. Daaruit bleek dat 34% van de zzp’ers gebruikmaakt van de regeling. Zij doen dit echter niet allemaal zoals de bedoeling is. Ruim de helft zet namelijk niet het gehele bedrag apart voor later. Ruim een kwart zet zelfs helemaal niets opzij maar trekt het bedrag wel af van de belasting. Een kleine groep van 11% weet zelfs niet eens dat er later belasting over het bedrag van de FOR betaald moet worden. Op basis van deze resultaten concludeerde BrightPensioen dat een grote groep zzp’ers het risico loopt om in de problemen te komen als de uitgestelde belasting betaald moet worden. Aanpassing van de regels was daarom gewenst, maar het helemaal afschaffen van de FOR ging ze te ver. Valkuil FOR Uit onderzoek van BrightPensioen blijkt dat maar liefst een derde van de zelfstandigen gebruik maakt van de FOR. Maar ook bleek dat drie van de tien mensen die de FOR gebruikt, het geld niet apart zet. Een even grote groep zet ‘een deel’ apart. De vraag is hoe deze groep uiteindelijk moet afrekenen met de fiscus. Ook opmerkelijk was dat een op de tien zelfstandigen helemaal niet wist dat er op enig moment afgerekend moet worden. De valkuil van de FOR is dat het een mooie aftrekpost is, maar dat de consequenties niet helder zijn en dat er in veel gevallen helemaal geen pensioen wordt opgebouwd. Wat nu zonder FOR? Over belastingjaar 2022 kunt u de FOR nog gebruiken. Heeft u inmiddels een behoorlijke FOR opgebouwd in uw bedrijf, overleg dan met uw accountant, boekhouder of financieel adviseur wat u het beste kunt doen én hoe u in de toekomst verder gaat sparen voor uw pensioen. Lijfrente: ruimte neemt toe Wilt u voortaan voor uw oude dag sparen door in te leggen in een lijfrente of deed u dat al? De nieuwe Wet toekomst pensioenen die op dit moment in de Tweede Kamer wordt behandeld, wil de jaarruimte fors uitbreiden, zodat het voor zelfstandigen makkelijker wordt om pensioen op te bouwen. Het grote verschil met de FOR is dat het geld niet meer beschikbaar is, wanneer u bijvoorbeeld krap zit of wilt investeren. Maar dat is ook meteen de veiligheidsklep: u heeft het dan daadwerkelijk weggezet voor uw oude dag. Startpunt Vindt u het tijd worden om iets te doen aan uw pensioen? Zoek eerst eens uit wat u nodig denkt te hebben. Heeft u in het verleden pensioen in loondienst opgebouwd? Heeft u overwaarde in uw woning en wilt u op termijn kleiner gaan wonen? Dat speelt allemaal mee. Te weinig opbouwen is niet goed, maar teveel opbouwen ook weer niet nodig. Probeer een mooie balans te vinden tussen geld nu en geld straks.
