Wat houdt het risico van bestuurdersaansprakelijkheid precies in?
Bij een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering gaat het niet om beroepsfouten, maar om aanspraken die voortkomen uit handelen of nalaten van bestuurders, commissarissen en toezichthouders. In beginsel spelen de door het bedrijf of organisatie uitgevoerde activiteiten hierbij geen rol.
Ingeval van bestuurdersaansprakelijkheid worden de bestuurders als privépersoon aansprakelijkheid gesteld. In geval van een claim kan iedere bestuurder van de rechtspersoon dus in persoon worden aangesproken, ook al heeft de bestuurder niets van doen gehad met de vermeende beslissing, er geldt hoofdelijke aansprakelijkheid.
Het kan ook zo zijn dat er beslag wordt gelegd op het huis, de bankrekening en privébezittingen van de bestuurder. In de praktijk komt het niet snel voor dat de aansprakelijkstelling ook standhoudt bij de rechter, maar de bestuurder moet zich wel verweren tegen de claim. In dergelijke gevallen is het dan ook een verademing voor de bestuurder dat hij een verzekeraar achter zich heeft staan die namens hem verweer voert. Het wordt namelijk heel lastig om met een beslag op uw bankrekening uw advocaat te betalen. Het belangrijkste voordeel van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is dat het verweer bij een eventuele claim door de verzekeraar wordt opgepakt c.q. een advocaat wordt ingeschakeld én dat de verweerkosten worden vergoed door verzekeraar.
De bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering beschermt dan ook primair het privévermogen van de bestuurders, commissarissen en toezichthouders en niet het vermogen van de verzekerde rechtspersoon. Iedere bestuurder is (mede)verantwoordelijk voor het handelen en nalaten van zijn medebestuurders. En, zoals gezegd, staat het privévermogen op het spel! Een bestuursfunctie bij bijvoorbeeld de plaatselijke hockeyvereniging kan dus ineens een groot financieel risico betekenen.
Bij een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering geldt in het algemeen geen eigen risico en inloop is vaak standaard meeverzekerd. De dekking van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering ziet dus met name op de verweerkosten en het bedrag van de schade (ingeval de claim slaagt bij de rechter).
Voorbeeld van externe bestuurdersaansprakelijkheid
In het geval van faillissement, dan is iedere bestuurder hoofdelijk aansprakelijk jegens de boedel voor het tekort als dit het is gevolg van onbehoorlijk bestuur. De bestuurders worden dan in de meeste gevallen aangesproken door de curator. Het onbehoorlijk bestuur moet een belangrijke oorzaak zijn van het faillissement en moet worden aangetoond. Indien de jaarstukken van de rechtspersoon niet tijdig zijn gedeponeerd, dan ligt de bewijslast bij de bestuurder.
Voorbeeld van interne bestuurdersaansprakelijkheid
De bestuurder heeft zijn taak onbehoorlijk vervuld, zoals bijvoorbeeld de toezichthouders niet tijdig informeren over ontwikkelingen die voor hen van belang zijn, het verwaarlozen van de kredietbewaking of niet tijdig een faillissement aanvragen. Een voorbeeld bij een stichting is het niet voldoen aan de eisen voor een subsidie, zodat de subsidie moet worden terugbetaald.
Wetgeving
Een belangrijk wetsartikel is artikel 2.9 BW. Dit artikel bepaalt dat de bestuurders verplicht zijn de onderneming ‘behoorlijk’ te besturen. De wet geeft geen omschrijving van wat onder ‘behoorlijk’ wordt verstaan. In het algemeen wordt gesteld dat hieronder een ‘ernstig verwijt’ kan worden verstaan; de situatie dat een redelijk denkend bestuurder in dezelfde omstandigheden niet op die manier zou hebben gehandeld.
Boek 2 Artikel 9 (2:9 BW) Taakvervulling en (interne) aansprakelijkheid bestuurder
- Elke bestuurder is tegenover de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van zijn taak. Tot de taak van de bestuurder behoren alle bestuurstaken die niet bij of krachtens de wet of de statuten aan een of meer andere bestuurders zijn toebedeeld.
- Elke bestuurder draagt verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken. Hij is voor het geheel aansprakelijk terzake van onbehoorlijk bestuur, tenzij hem mede gelet op de aan anderen toebedeelde taken geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen van onbehoorlijk bestuur af te wenden.
Naast artikel 2:9 BW speelt ook de anti-misbruikwetgeving een rol, met name bij vennootschappen. Het gaat hier hoofdzakelijk om het tegengaan van belastingfraude en aansprakelijkheid ingeval van een faillissement. Bestuurders kunnen zich niet meer verschuilen achter de rechtspersoon wanneer zij zelf aansprakelijk zijn. Een curator stelt bij faillissement altijd een onderzoek in naar de mogelijkheid de bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen.
Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR)
De regels voor het bestuur van de rechtsvormen vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij veranderen. De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) is op 1 juli 2021 in werking getreden. Sindsdien sluiten de regels voor toezicht en bestuur aan op die van de besloten vennootschap (bv) en de naamloze vennootschap (nv).
Wanneer kan een bestuurder aansprakelijk worden gesteld?
Bijvoorbeeld bij:
- het niet (tijdig) afdragen van sociale verzekeringspremies
- het niet (tijdig) publiceren van de jaarrekening
- het niet bijhouden van een behoorlijke administratie en boekhouding
- het niet behoorlijk vervullen van zijn taak, (mede) leidend tot een faillissement
- het niet afsluiten van de gebruikelijke verzekeringen
- het nemen van beslissingen met financiële consequenties zonder een goede zekerheidsstelling
- het aangaan van overeenkomsten terwijl te voorzien was dat de rechtspersoon de hieruit voortkomende (financiële) verplichtingen niet kan nakomen
- het door een bestuurder niet verschaffen van (de juiste) informatie aan een commissaris of toezichthouder
- het door een bestuurder of commissaris verzuimen toe te zien op de gang van zaken
Schadevoorbeelden bestuurdersaansprakelijkheid
Hier kunt u enkele schadevoorbeelden lezen.
Betalingsonmacht
Een bestuurder verzuimt bij de betrokken instanties te melden dat de stichting niet aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Eerder was er wel contact met de belastingdienst. De stichting gaat failliet. Zij was belastingplichting. De rechter geeft de bestuurder de gelegenheid om te bewijzen dat er geen sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur. De kosten van alleen al de procedure worden geschat op € 60.000,00.
Winkeliersvereniging
De plaatselijke winkeliersvereniging probeert extra klanten naar hun winkelstraten te trekken. Daarvoor organiseren zij enkele activiteiten, waaronder het laten optreden van een enigszins bekende zanger, het huren van een draaimolen en het tijdelijk plaatsen van een schaatsbaan. De kosten bedragen al met al € 15.000,00. Wanneer de rekeningen binnenkomen blijkt er niet genoeg geld in kas. De benadeelde zanger en leveranciers spreken de bestuurders aan om alsnog hun openstaande rekeningen betaald te krijgen.
Verstrekte lening
Een bestuurder verstrekt vanuit de bedrijfsmiddelen van de BV een lening aan een bevriende privépersoon. Wanneer het bedrijf de jaarrekening gaat opmaken blijkt deze bevriende relatie nog geen enkele aflossing te hebben gedaan. De bestuurder spreekt hem hierop aan. Helaas komen in de loop van het volgende boekjaar nog steeds geen betalingen binnen. Het ziet ernaar uit dat het bedrijf het geld niet meer terugziet. De aandeelhouders spreken de bestuurder voor de geleden schade aan.
Hockeyvereniging
Twee bestuursleden van een hockeyvereniging verhuren – zonder medeweten van de andere bestuursleden – het terrein voor het geven van een concert. Het terrein loopt forse schade op en daardoor ontstaat een financiële strop voor de vereniging. Beiden zijn door de vereniging aansprakelijk gesteld.
Bedrijfsovername
Een BV staat op het punt om bedrijf X over te nemen, maar merkt gelukkig net op tijd dat X op de rand van faillissement balanceert. De BV blaast de overname af maar de aandeelhouders stellen de bestuurders van de BV aansprakelijk voor de geleden schade. Bij de voorbereiding van de overname waren namelijk aanzienlijke kosten gemoeid die voorkomen hadden kunnen worden als de bestuurders een boekenonderzoek hadden laten uitvoeren.
Cultureel festival
Het bestuur van een stichting organiseert een cultureel festival. Het bezoekersaantal is echter veel lager dan zij vooraf hadden ingeschat en valt laag uit. Hierdoor vallen de inkomsten tegen en ontstaat een dusdanig tekort in de begroting dat de stichting uiteindelijk failliet gaat. De curator stelt de bestuursleden aansprakelijk omdat hij van mening is dat zij onvoldoende onderzoek hebben gedaan naar het te verwachten aantal bezoekers en geen rekening hebben gehouden dat gelijktijdig eenzelfde soort festival plaatsvond.
Honkbalvereniging
Een bestuurslid van een honkbalvereniging geeft een aannemer opdracht om de kleedkamers te verbouwen. Als de aannemer klaar is met zijn werk en de nota naar de vereniging stuurt blijkt dat de vereniging niet over voldoende geld beschikt om de nota te kunnen betalen. De aannemer stelt het bestuurslid dat hem de opdracht heeft gegeven persoonlijk aansprakelijk.
Wat is het nut van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering?
Een goede bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering begeleidt verzekerden wanneer zij geconfronteerd worden met een aanspraak, neemt hen de (gerechtelijke) procedure uit handen en vergoedt de schade. Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering biedt ook dekking voor verweerkosten. De kosten van (juridisch) verweer tegen een claim kunnen namelijk hoog oplopen. Want ook als is de claim mogelijk ongegrond, de bestuurder zal zich toch moeten verweren.
Tip: Uitloopdekking vooraf inkopen
U kunt bij aanvang van de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering het uitlooprisico inkopen. Sommige verzekeraars bieden de mogelijkheid om vooraf, dus bij het afsluiten van de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering, uitloop in te kopen. Dit is een belangrijk aandachtspunt, want dan zijn er geen zorgen meer over de dekking ingeval van een eventueel faillissement. Ook bij het beëindigen van de ondernemingen, het ontbinden van de rechtspersoon, is het van belang om een uitloopperiode in te kopen. In de polisvoorwaarden is geregeld dat zowel de rechtspersoon (in de praktijk vaak de curator) als de bestuurders het recht hebben om een uitloopperiode in te kopen.
Door wie kan de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering worden afgesloten?
Verzekeringstechnisch dient de polis dus afgesloten te worden door en op naam van de rechtspersoon. Verzekerden onder polis zijn in beginsel alle bestuurders van de rechtspersoon verzekeringnemer en van haar dochterondernemingen, waar zij meer dan 50% belang of zeggenschap in heeft. Het is niet mogelijk om als individuele bestuurder een polis af te sluiten. Het is bestuurders, zeker van grote ondernemingen, zeker aan te raden om in de gaten te houden of de premie van de polis wel is voldaan. Daarnaast is het ook van belang om een afdoende verzekerd bedrag te kiezen, immers alle bestuurders moeten het doen met één verzekerd bedrag of limiet op de polis.
Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering kan worden afgesloten door een:
- BV
- NV
- Stichting
- Vereniging
- VvE
Voordelen van Honig en Honig
- Onafhankelijk advies, deskundige bemiddeling, professioneel polisbeheer en service bij schade
- Vrijblijvende offerte inclusief vergelijking van dekking, premie en voorwaarden
- Keuze uit diverse verzekeraars: AIG, Chubb, CNA Hardy, HDI Gerling, Hiscox, Liberty, Markel en Zurich
- Alle resultaten in een overzichtelijk adviesrapport, inclusief eventuele clausules en specifieke voorwaarden
- Gemakkelijk uw bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering aanvragen
Meer weten over de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering?
Heeft u vragen, wenst u meer informatie of wilt u een vrijblijvende offerte van de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering? Neem dan contact op met Honig en Honig en bel 072-5642669 of mail uw vraag naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Wij zijn u graag van dienst met onafhankelijk advies, deskundige bemiddeling, professioneel polisbeheer en service bij schade. Wilt u weten welke risico's uw bedrijf of organisatie loopt? Dan kunnen wij u helpen met een risicoscan.